Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων (ΑΓΓΟ), γνωστός και ως κοπή των γυναικείων γεννητικών οργάνων ή γυναικεία περιτομή, είναι μια βαθιά ριζωμένη πολιτισμική πρακτική που περιλαμβάνει τη μερική ή ολική αφαίρεση των εξωτερικών γυναικείων γεννητικών οργάνων για μη ιατρικούς λόγους.
Η 6η Φεβρουαρίου έχει οριστεί ως η παγκόσμια ημέρα μηδενικής ανοχής του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Μέχρι και σήμερα, ο ΑΓΓΟ αποτελεί μια φρικτή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που πλήττει εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες παγκοσμίως.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει πρωτοστατήσει στη συλλογή και διάδοση κρίσιμων δεδομένων σχετικά με τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, ρίχνοντας φως στον επιπολασμό, τις συνέπειες και τις παγκόσμιες προσπάθειες για την εξάλειψη αυτής της επιβλαβούς πρακτικής.
Σε αυτό το άρθρο, θα εμβαθύνουμε στις εκτενείς πληροφορίες που παρέχει ο ΠΟΥ για να αποκτήσουμε μια ολοκληρωμένη κατανόηση του φαινομένου. Επίσης, θα διερευνήσουμε τις πολιτιστικές του ρίζες, τις επιπτώσεις στην υγεία και τη συνεχιζόμενη μάχη για τον τερματισμό αυτής της πρακτικής.
Ο ΑΓΓΟ αποτελεί παραβίαση των δικαιωμάτων των κοριτσιών και των γυναικών, επηρεάζοντας τη σωματική, ψυχική και συναισθηματική τους ευημερία. Η πρακτική αυτή δικαιολογείται συχνά από πολιτιστικές, θρησκευτικές ή κοινωνικές πεποιθήσεις και είναι διαδεδομένη σε διάφορες περιοχές της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας.
Ο ΑΓΓΟ δεν έχει κανένα όφελος για την υγεία και μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων συνεπειών, όπως έντονο πόνο, λοιμώξεις, επιπλοκές κατά τον τοκετό και ψυχολογικό τραύμα.
Ο ΠΟΥ παρέχει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τον επιπολασμό και την κατανομή του ΑΓΓΟ σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, περισσότερα από 200 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες έχουν υποβληθεί σε ΑΓΓΟ σε 31 χώρες της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας.
Ο επιπολασμός ποικίλλει σημαντικά εντός και μεταξύ των χωρών, αντανακλώντας την επιρροή πολιτιστικών, εθνικών και θρησκευτικών παραγόντων. Οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά επιπολασμού περιλαμβάνουν τη Σομαλία, τη Γουινέα, το Τζιμπουτί και την Αίγυπτο. Στη Σομαλία, για παράδειγμα, σχεδόν το 98% των γυναικών ηλικίας 15-49 ετών έχουν υποβληθεί σε ΑΓΓΟ.
Οι συνέπειες του ΑΓΓΟ στην υγεία, όπως περιγράφονται από τον ΠΟΥ, είναι βαθιές και εκτείνονται πέρα από την άμεση σωματική βλάβη που προκαλούν οι πρακτικές. Οι βραχυπρόθεσμες επιπλοκές περιλαμβάνουν έντονο πόνο, υπερβολική αιμορραγία και λοιμώξεις, ενώ οι μακροπρόθεσμες συνέπειες μπορεί να οδηγήσουν σε αναπαραγωγικά, ουρολογικά και ψυχολογικά προβλήματα. Ο κίνδυνος επιπλοκών κατά τη διάρκεια του τοκετού αυξάνεται επίσης για τις γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε ΑΓΓΟ, αποτελώντας απειλή τόσο για τη μητέρα όσο και για το παιδί.
Ακόμα, ο σωματικός πόνος και ο έντονος φόβος μετά τον ΑΓΓΟ οδηγούν πολλές γυναίκες να μη θέλουν να απευθυνθούν σε γυναικόλογο για ιατρικές εξετάσεις. Αυτό έχει ως συνέπεια την αδυναμία πρόληψης και την εμφάνιση περαιτέρω γυναικολογικών παθήσεων.
Ψυχολογικά, ο ΑΓΓΟ μπορεί να οδηγήσει σε τραύμα, άγχος και κατάθλιψη. Η κοινωνική και πολιτισμική κανονικοποίηση της πρακτικής αυτής προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο συναισθηματικής δυσφορίας για τους επιζώντες. Ο ΠΟΥ τονίζει την επείγουσα ανάγκη για ολοκληρωμένες παρεμβάσεις υγειονομικής περίθαλψης για την αντιμετώπιση των σωματικών και ψυχολογικών συνεπειών του ΑΓΓΟ.
Οι προσπάθειες για την εξάλειψη του ΑΓΓΟ έχουν αποκτήσει δυναμική με την πάροδο των ετών, με διεθνείς οργανισμούς, κυβερνήσεις και κινήματα να συνεργάζονται για να ευαισθητοποιήσουν και να υποστηρίξουν αλλαγές πολιτικής. Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν κηρύξει τον ΑΓΓΟ ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διάφορες διεθνείς συμβάσεις και συνθήκες καταδικάζουν αυτή την πρακτική.
Πολλές χώρες έχουν εφαρμόσει νόμους για την ποινικοποίηση του ΑΓΓΟ και την παροχή νομικής προστασίας στα κορίτσια και τις γυναίκες. Ωστόσο, η επιβολή παραμένει πρόκληση σε ορισμένες περιοχές όπου οι πολιτιστικοί κανόνες μπορεί να υπερτερούν των νομικών διατάξεων. Επιπλέον, υπάρχει ανάγκη για συνεχή συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, ΜΚΟ και κοινοτήτων, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή των νόμων και των πολιτικών που αποσκοπούν στην εξάλειψη του ΑΓΓΟ.
Ενώ έχει σημειωθεί πρόοδος στον αγώνα κατά του ΑΓΓΟ, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές προκλήσεις. Οι βαθιά ριζωμένες πολιτισμικές πεποιθήσεις, και η έλλειψη πόρων αποτελούν σημαντικά εμπόδια στις προσπάθειες εξάλειψης. Επιπλέον, η διασύνδεση του ΑΓΓΟ με ευρύτερα ζητήματα, όπως η ανισότητα των φύλων και τα κοινωνικά πρότυπα, απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της πρακτικής.
Όσον αφορά το μέλλον, απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες για να αξιοποιηθεί η υπάρχουσα πρόοδος και να επιταχυνθεί ο ρυθμός της αλλαγής. Αυτό περιλαμβάνει τη συνεχή υπεράσπιση νομικών μεταρρυθμίσεων, την εμπλοκή της κοινότητας και την παγκόσμια συνεργασία. Επιπλέον, η επένδυση στην έρευνα για την καλύτερη κατανόηση της πολιτισμικής δυναμικής που περιβάλλει τον ΑΓΓΟ και η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων είναι ζωτικής σημασίας για τον σχεδιασμό στρατηγικών βασισμένων σε στοιχεία.
Η πανδημία COVID-19 έχει επιδεινώσει τις υπάρχουσες προκλήσεις που σχετίζονται με τον ΑΓΓΟ. Τα λουκέτα, οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί και τα υπερφορτωμένα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης εμπόδισαν την ικανότητα των οργανώσεων και των ακτιβιστών να διεξάγουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης και να παρέχουν υποστήριξη στις κοινότητες που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Ακόμα, οι σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας οδήγησαν σε μεγάλη μείωση των εισοδημάτων. Κατ’ επέκταση, παρατηρήθηκε έξαρση των φθηνών πρακτικών, που έθεταν σε ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο την υγεία και ασφάλεια των γυναικών.
Επιπλέον, το κλείσιμο των σχολείων λόγω της πανδημίας άφησε πολλά κορίτσια χωρίς το προστατευτικό περιβάλλον που μπορεί να προσφέρει η εκπαίδευση. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να υποβληθούν σε ΑΓΓΟ κατά τη διάρκεια παρατεταμένων περιόδων μακριά από τα άγρυπνα μάτια των δασκάλων και των διευθυντών των σχολείων.
Τα αναλυτικά στοιχεία του ΠΟΥ για τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων παρέχουν τα θεμέλια για την κατανόηση της πολύπλοκης φύσης αυτής της επιβλαβούς πρακτικής. Εξετάζοντας τον επιπολασμό, τις συνέπειες και τις παγκόσμιες προσπάθειες για την εξάλειψη του ΑΓΓΟ, αποκτούμε πληροφορίες για την πρόοδο που έχει σημειωθεί και τις προκλήσεις που εξακολουθούν να υπάρχουν.
Καθώς ο κόσμος εργάζεται συλλογικά για τον τερματισμό του ΑΓΓΟ, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τη σημασία μιας πολύπλευρης προσέγγισης που περιλαμβάνει τη νομοθεσία, την εμπλοκή της κοινότητας, την εκπαίδευση, τις παρεμβάσεις στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και την αξιοποίηση της τεχνολογίας. Μόνο μέσω τέτοιων ολοκληρωμένων προσπαθειών μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα εξαλείψουμε τον ΑΓΓΟ και θα διασφαλίσουμε την ευημερία και την αξιοπρέπεια των κοριτσιών και των γυναικών παγκοσμίως.
https://eige.europa.eu/sites/default/files/documents/20182892_mh0418459eln_pdf.pdf
https://www.endfgm.eu/editor/files/2020/05/how_to_talk_about_fgm_GR.pdf
https://www.europarl.europa.eu/news/el/headlines/society/20200206STO72031/akrotiriasmos-ton-gunaikeion-gennitikon-organon-aities-kai-sunepeies
https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2022/feb/10/living-in-a-womans-body-i-was-mutilated-and-i-swore-i-would-stop-this-happening-to-another-girl